donderdag 26 maart 2015

Bestand in Oekraïne, maar niet tussen de oligarchen


Het bestand in Oost-Oekraïne dat door ingrijpen van Merkel tot stand kwam toen het leger van Porosjenko op instorten stond bij Debaltseve, houdt nog steeds stand ondanks herhaalde schendingen. Beide partijen zijn ontevreden, de rebellen omdat zonder de havenstad Marioepol het Donbass-gebied economisch moeilijk op eigen benen kan staan, het regime in Kiev omdat de krachten die door de staatsgreep in februari 2014 zijn losgemaakt, niet in bedwang te houden zijn zonder oorlog. Op de foto zijn strijders van het Dnepr-1 bataljon van de oost-Oekraïnse oligarch Kolomoysky te zien die zondag 21 maart het hoofdkantoor in Kiev van de oliemaatschappij Ukrnafta, waar hij aanspraak op maakt, bezet hebben. Want tussen de oligarchen is het weer oorlog. 


De oligarchen van Oekraïne hebben alle publieke bezittingen van het land gestolen en daarbij hebben ze elkaar met niets ontziend geweld bestreden. Vooral de carrière van Rinat Achmetov, de rijkste van allemaal, heeft een lang spoor van lijken achtergelaten. De afzetting van Janoekowitsj was eveneens onderdeel van een strijd tussen de verschillende oligarchen. In Rusland was hetzelfde aan de hand onder Jeltsin, maar Poetin heeft in 2000 korte metten gemaakt met die oligarchen die politieke ambities hadden en/of buiten de staat om met buitenlandse belangen onderhandelden (Khodorkovsky, Berezovsky enz.). 


In Oekraïne zijn de oligarchen allemáál met hun eigen buitenlandse politiek bezig, en niet alleen om hun geld in Londen, op Cyprus enz. in veiligheid te brengen. Onlangs is naar buiten gekomen dat de Clintonstichting, toen Hilary minister van buitenlandse zaken was, grote bedragen heeft ontvangen van de pijpleidingkoning Viktor Pintsjoek, de schoonzoon van oud-president Koetsjma.

Obama was op advies van zijn goeroe, Zbigniew Brzezinski, direct na zijn aantreden in 2009 begonnen met een poging om de VS los te maken uit het Midden-Oosten (mislukt) en in plaats daarvan de druk op Rusland op te voeren (gelukt).
Pintsjoek had 29 miljoen dollar toegezegd voor de Clintonstichting om van Oekraïne ‘een succesvol, vrij, modern land te maken, op basis van Europese waarden’. De Wall Street Journal maakte dit onlangs openbaar in een rapport—we mogen aannemen om de kandidatuur van Hilary voor het presidentschap te beschadigen, maar dat terzijde.

Diverse door de Clintonstichting getrainde politici zitten inmiddels in het parlement in Kiev. Ook uit Engeland, Saoedi-Arabië en andere Golf-monarchiën, alsmede China en India, is gestort op rekening van de Clintonstichting, altijd via privé-donaties, want de machtigste minister van buitenlandse zaken in de wereld mag natuurlijk niet door regeringen worden omgekocht. Pintsjoek en enkele andere, kleinere Oekraïense donors, stonden echter op plaats één.

Janoekowitsj was een protégé van Koetsjma en zolang hij inging op de avances van de EU om een associatie-accoord te sluiten, leken de neuzen in dezelfde richting te wijzen. Maar fricties over de financiële escapades van de familie Janoekowitsj en vooral de ommezwaai om op het laatste moment Russische steun te accepteren in plaats van ‘Europese waarden’ (nl. de grenzen openstellen, defensiecoördinatie met de NAVO, maar geen cent steun) leidde tot de staatsgreep op 22 februari 2014.

De oligarchen zetten daarop hun onderlinge strijd om de buit voort met behulp van eigen milities. Toen Porosjenko, zelf een van de oligarchen, tot president werd gekozen, verwierf hij daarmee ook de macht die vastzit aan het staatsapparaat. Zolang er oorlog was, wéér geen probleem. Maar nu er een bestand is, worden de milities ingezet om bezittingen in veiligheid te brengen.

Porosjenko heeft Kolomoysky, die goeverneur was van Dnepropetrovsk, enkele dagen geleden van zijn functie ontheven, waarop diens plaatsvervanger heeft verklaard dat Kiev daarmee ‘in handen van dieven is gevallen’. Maar dat is natuurlijk al sinds 1991 het geval. Met steun en instemming van NAVO en EU.

De strijd gaat om het bezit van oliemaatschappij Ukrnafta, die in meerderheid staatsbezit is maar onder bestaande wetgeving beheerd wordt door minderheidsaandeelhouder Kolomoysky. Die kan dividenden enz. waar de staat recht op heeft, naar zichzelf sluizen, maar nu is de wet gewijzigd en kan dat niet meer. Kolomoysky dreigde daarop 2000 man militie naar Kiev te brengen, liet het kantoor bezetten (foto) en bevroor een privétegoed van $50 miljoen van Porosjenko bij zijn (Kolomoysky’s) Privatbank. Geruchten dat twee bataljons Nationale Garde naar Dnepropetrovsk zijn gestuurd zijn nog niet bevestigd.

Wel is duidelijk dat de strategie van de NAVO en de EU om van Oekraïne ‘een succesvol, vrij, modern land te maken, op basis van Europese waarden’ na het bestand van Minsk, weer een nieuwe fase is ingegaan.

Kees van der Pijl

Geen opmerkingen:

Een reactie posten