vrijdag 14 juli 2017

De G20 en het morele relativisme van geweld


Ik moet u een bekentenis afleggen. Ik ben een anarchist. Bent u al bang geworden? Dat kan ik me voorstellen. Misschien stopt u nu zelfs met lezen, zeker als u naar het nieuws over de rellen rond de G20 top in Hamburg heeft gekeken. Dat heeft toch voor veel mensen het beeld van anarchisme in actie alleen maar bevestigt. Toch wil ik u vragen verder te lezen. Misschien krijgt u dan een ander idee.


Hoewel revolutie onmiskenbaar onderdeel is van het socialistische gedachtegoed, houdt dat niet per se in dat dat ook met geweld gepaard zou moeten gaan. In tegendeel, de anarchistische traditie brengt vooral naar voren dat de wijze waarop het ¨Ancien Regime¨ moet worden overwonnen, zich weerspiegelt in het utopia dat men voor zich ziet. Doelen impliceren middelen. Dus als je een vreedzame samenleving nastreeft, dan is een plotselinge gewelddadige overname door een klein groepje professionals niet de meest aangewezen manier om dat te bereiken. De geschiedenis kan talloze voorbeelden geven van momenten waarbij geweld alleen maar tot meer geweld leidde. Vandaar dat anarchisme vooral methoden als burgerlijke ongehoorzaamheid en de algemene staking adverteert.

De sociale revoluties die de beste kans van slagen bleken te hebben in de praktijk, maakten vooral gebruik van een crisis in de legitimiteit waar het heersende regime naar was afgegleden. Als basale behoeften niet meer worden vervuld, als de rechtvaardiging van de bestaande orde niet langer breed wordt gedragen en de steun onder de bevolking afneemt, kalft het bestaansrecht van dat regime steeds verder af. Een nieuw soort samenleving kan opbloeien als aan de basis de zaden van een voortdurende revolutie van het leven van alledag al zijn geplant en als alternatief tot volle wasdom kunnen komen.

Jammer genoeg weten tegenwoordig ook partijen die meer zijn geïnteresseerd in machtsprojectie ten bate van eigen belangen, hoe het werkt. Het concept van de kleuren revolutie, bijvoorbeeld, probeert planmatig en van bovenaf een crisis aan te moedigen in de legitimiteit van een regering die op de rol staat voor een ¨regime change¨. Daarvoor worden de straten rond een symbolische plek gevuld met protestanten, waar omheen een media campagne wordt gelanceerd waarin de doel-regering wordt gediscrediteerd als niet in staat om de bevolking tevreden te stellen en voortdurend bezig de universele regels van goed democratisch bestuur te schenden.

In ieder geval, een revolutie of maatschappelijke verandering zou bovenal ¨inclusief¨ moeten zijn, zoveel mogelijk mensen moeten engageren en in zich opnemen. De Occupy beweging probeerde dat door zoveel mogelijk bewegingen in haar gelederen te incorporeren om te protesteren tegen het regime van de 1%, die de politiek en economie domineerde en zo een serie reglementen en een praktijk van legale corruptie had opgesteld om zichzelf te verrijken ten koste van de 99%.

Dus waarom winkeleigenaren van je vervreemden en de lokale bevolking angst aanjagen? Hoe dragen plunderingen, vernielingen van de eigendommen van machteloze individuen en het in de brand steken van auto´s bij aan een nieuwe maatschappij? Hoe wil je een maatschappelijke revolutie dragen met alleen een paar in het zwart gestoken slopers? Wat kan hiermee gewonnen worden? Ik kan echt geen enkele zinnige reden bedenken.

Ik moet dus zeggen, als anarchist veroordeel ik het lege geweld van dit Zwarte Blok van enkele honderden, misschien duizend, in het zwart geklede met bivakmutsen getooide ¨autonomen¨. Het was wat mij betreft destructief zonder enige constructieve ingang, het had geen plan, het was ideologisch inconsistent.

Een aantal weken geleden organiseerde Aleksei Navalny, een Russische politicus die zich sterk maakt voor een anti-Poetin agenda, een demonstratie op een Russische nationale feestdag, een dag waarop mensen massaal op de been waren om te vieren. In Moskou leidde hij zijn volgers naar een straat die niet als demo-plek was gecommuniceerd met de politie. In elk land zouden deze zaken worden gezien als een probleem van openbare orde, maar Navalny kreeg waarop hij had geanticipeerd.

Honderden protestanten werden gearresteerd, op het eerste gezicht zonder enkele reden, waardoor het idee werd versterkt dat het Rusland van Poetin een land is waar vrijheid van meningsuiting onder politielaarzen vertrapt wordt. Op die manier kreeg Navalny de gewenste aandacht van het (pro)westerse media apparaat. Uiteraard heeft ditzelfde corps zichzelf redelijk algemeen vereenzelvigd met de status quo hier, maar desalniettemin zou een Navalny tactiek in Hamburg waarschijnlijk veel effectiever zijn geweest om de broodnodige scheurtjes in de consensus te veroorzaken.

In werkelijkheid ontmoetten de demonstranten tegen de G20 ook een zeer gewelddadige politiemacht die hen de mond wilde snoeren met provocaties, geweld en uitsluiting. Velen werden niet eens toegelaten tot het land om een vreedzame demonstratie te bezoeken. Mensen die er zijn geweest weten waar ik over praat https://joop.vara.nl/opinies/is-er-werkelijk-hamburg-is-gebeurd. Het Zwarte Blok besloot dit duidelijke PR voordeel de nek om te draaien. Blijkbaar is verandering van dit systeem, met name door verborgen en minder verborgen methoden van geweld te openbaren, niet waar zij zich op gericht hadden.

Laten we evenwel het volgende duidelijk voor ogen blijven houden. De G20 staten en hun leiders wijzen geweld op zichzelf natuurlijk totaal niet af en geven helemaal niets om pacifisme. Zij keuren alleen geweld af als dat ten koste gaat van hun eigen monopolie of als zij het kunnen gebruiken voor hun eigen agenda. Het is niet alleen hypocrisie die hier een rol speelt. Er zit ook een vorm van morele degeneratie in.


Een goed voorbeeld is de ondersteuning van de gewelddadige protesten in Venezuela, waar politici van de oppositie oproepen tot geweld, waar vernietiging van gemeenschapsfaciliteiten wordt gepromoot, waar plunderingen en Guarimba´s (barricades om het openbare leven te verstoren) plaatsvinden en waar diverse politieagenten en dozijnen burgers zijn vermoord door relschoppers van de oppositie.

Zij bewierookten ook de Maidan revolutie in Oekraïne, een serie gebeurtenissen die op het einde straatgeweld, grote branden en barricades, vernielde eigendommen en geweld tegen parlementsleden uit de oostelijke gebieden van het land te zien gaven. De straat revolutie eindigde in enkele dozijnen vermoorde agenten en protestanten in een operatie die waarschijnlijk werd uitgevoerd door een bende bewapende ultranationalisten gelieerd aan de hoogste regionen van de politiek. (Merkwaardig genoeg is er nu een redelijke hoeveelheid gerespecteerde Nederlandse journalisten die de uitbarstingen van geweld ontkennen! https://twitter.com/hubertsmeets/status/884086082668810240)


Blijkbaar zijn er ¨waardevolle¨ en ¨waardeloze¨ protesten, in een nogal twijfelachtige onderverdeling die niet als zodanig wordt herkend door de voltallige vrije (pro)westerse pers. Zelfs wanneer dit Zwarte Blok geen mensen doodt en de goedgekeurde protestanten elders wel. Zelfs wanneer de politie brutaliteit rond de G20 top aan niveaus van serieuze misdadigheid grenst.

De paar zelf aangewezen ¨wereldleiders¨ van de machtigste staten zijn niet door ons gekozen om de wereldpopulatie te regeren en leggen als institutie democratisch geen enkele verantwoording af. Voor de meesten geldt dat zij geen fijne conduitestaat kunnen overleggen als het gaat over vrede en veiligheid. Zij zijn wapenhandelaren en oorlogsaanstichters en nemen bijvoorbeeld deel aan de vernietiging van grote delen van het Midden Oosten. Welke legitimiteit heeft de G20, als één van de coördinatie instituten van de Pax Americana, eigenlijk?

In werkelijkheid knecht het politiek-economische systeem dat zij representeren ons in schuld, vermoordt zij het ecosysteem, verspreidt zij dood, vernietiging en oneindige oorlog en honger in tal van landen en leidt zij gemilitariseerde politiemachten om elke vorm van weerstand te neutraliseren. Niettemin worden zij door de meeste media met het opperste respect tegemoet getreden.

In die zin vindt een merkwaardige psychologisch proces plaats. De vernielingen van wat private en staatseigendommen (hoe afkeurenswaardig op zichzelf ook) krijgt een zwaardere lading dan de oneindig kwalijkere destructie en exploitatie waar deze staten zich mee inlaten. Misschien is het tijd de perverse realiteit van dit morele relativisme eens op ons in te laten werken.

Hector Reban

1 opmerking: